ایزو ۱۰۰۱۵ چیست؟ راهنمای درجه‌یک استاندارد ایزو ۱۰۰۱۵
- 0
شایستگی‌های فردی کارکنان یک سازمان چگونه ارزشیابی می‌شوند؟ اگر برای توسعه این شایستگی‌ها، به برنامه‌های آموزشی نیاز باشد، چه کسی مسئولیت اجرایشان را برعهده می‌گیرد؟ پاسخ این پرسش‌ها، در ایزو ۱۰۰۱۵ نهفته است. این استاندارد چهارچوبی برای مدیریت شایستگی و توسعه فردی در اختیار کسب‌وکارها قرار می‌دهد. این مقاله بهمدام به استاندارد ۱۰۰۱۵ و چگونگی اجرای آن در سازمان می‌پردازد.
ایزو ۱۰۰۱۵ چیست و چه کاربردی دارد؟
استاندارد بین‌المللی ۱۰۰۱۵ از خانواده استانداردهای ۱۰۰۰۰ است که شامل دستورالعمل‌هایی برای مدیریت شایستگی، توسعه فردی کارکنان و برنامه‌های کاربردی است. این استاندارد برای ارزیابی تأثیر فرایندهای آموزشی هم کاربرد دارد.
این استاندارد بین‌المللی، در سال ۱۹۹۹ تحت نظارت کمیته فنی ایزو طراحی و منتشر شد. آخرین نسخه آن هم در سال ۲۰۱۹ در اختیار عموم قرار گرفت.
عوامل مختلفی سازمان بین‌المللی استاندارد را بر آن داشت تا پیش‌نویس این استاندارد کاربردی را طراحی، و به‌عنوان راهنمایی برای مدیریت شایستگی و فعالیت‌های آموزشی مرتبط با آن، در اختیار کسب‌وکارها قرار بدهند.
- شناسایی نکردن نیازهای آموزشی کارکنان سازمان،
- توجه نکردن به نیازهای کسب‌وکارها برمبنای شایستگی کارکنان،
- نبود اهداف و استراتژی‌های مناسب آموزشی در سازمان‌ها،
- ضعف در طراحی محتوا و برنامه‌های مؤثر آموزشی برای افزایش شایستگی‌ها،
- توجه نکردن به به اجرای دوره‌های آموزشی در سازمان و مسائل مربوط به آن،
- ارزیابی نکردن تأمین‌کنندگان فرایندهای آموزشی،
- مشخص نبودن نتایج دوره‌های آموزشی و بسیاری عوامل دیگر.
فرایند مدون و مشخص آموزشی، نقش مهمی در ارزیابی شایستگی کارکنان، بهبود توانمندی‌های آن‌ها و تأمین اهداف کیفی سازمان‌ها دارد. به همین خاطر، کسب‌وکارها می‌توانند با اجرای مؤثر ایزو ۱۰۰۱۵ ضمن نیازسنجی، به همه این اهداف دست یابند.
استاندارد ۱۰۰۱۵ چهارچوبی را در اختیار سازمان‌ها قرار می‌دهد که با استفاده از دستورالعمل‌های آن، اثربخشی فرایندهای آموزشی کارکنان را افزایش بدهند.
البته در همه ایزوها، از جمله ایزو ۹۰۰۱، مسئله آموزش در قالب یکی از اصول اجرای استاندارد مورد تأکید قرار می‌گیرد، اما ایزو ۱۰۰۱۵ به‌صورت جامع‌تر و تخصصی‌تر به این حیطه می‌پردازد.
ایزو ۱۰۰۱۵ چه مزایایی برای سازمان‌ها دارد؟
شایستگی کارکنان در موفقیت کسب‌وکارها نقش بسیار مهمی دارد. بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌ها برای بالا بردن کیفیت محصولات و خدماتشان، نیازهای آموزشی کارکنانشان را شناسایی کرده و برای رفع آن‌ها گام برمی‌دارند.
مسلما کارکنانی که آموزش‌ها را پشت سر گذاشته‌اند، و شایستگی‌های لازم را به دست آورده‌اند، وظایف خود را بهتر انجام داده، بهره‌وری بیشتری داشته، و در نهایت رضایت مشتریان را هم افزایش می‌دهند.
سازمان‌ها با استفاده از چهارچوب و دستورالعمل‌های ایزو ۱۰۰۱۵، علاوه بر رفع نیازهای آموزشی، در مسیر شکل‌دهی به سازمانی یادگیرنده قدم برمی‌دارند. این‌ها سایر مزایای اجرای استاندارد ۱۰۰۱۵ هستند:
- ایجاد و توسعه فرهنگ شایسته‌سالاری در سازمان،
- ایجاد ارزش‌افزوده در کسب‌وکار، با کاهش دوباره‌کاری‌ها،
- اصلاح مشکلات ناشی از خطاهای انسانی در فرایندهای سازمانی،
- افزایش انگیزه، اثربخشی عملکرد و در نهایت بهره‌وری همه کارکنان،
- ایجاد اطمینان بیشتر در مشتریان نسبت به شایستگی و مهارت کارکنان،
- افزایش کارایی و بهره‌وری کسب‌وکارها، با بهبود فرایندها و ارتقای شایستگی کارکنان.
الزامات ایزو ۱۰۰۱۵ چه هستند؟
ایزو ۱۰۰۱۵، نسخه ۲۰۱۹، دستورالعمل‌هایی را در جهت پیاده‌سازی، حفظ و بهبود سیستم‌هایی برای مدیریت شایستگی و توسعه دانش افراد ارائه می‌دهد.
الزامات این استاندارد بین‌المللی شامل ایجاد سیستم‌هایی برای شناسایی نیازهای کارکنان در رابطه با شایستگی، نگهداری سوابق مربوط به شایستگی آن‌ها، ارائه فرصت‌های آموزشی، و ارزیابی اثربخشی سیستم مدیریت شایستگی است.
در نهایت اینکه این سند از شرکت‌ها و سازمان‌ها می‌خواهد که نیازها و انتظارات طرف‌های ذینفع مربوطه را هنگام توسعه و اجرای فرایندهای مدیریت شایستگی خود در نظر بگیرند.
اجرای ایزو ۱۰۰۱۵ در سازمان چگونه است؟
فرایندهای آموزشی مدون و برنامه‌ریزی‌شده، شرکت‌ها و سازمان‌ها را یاری می‌کنند تا توانمندی منابع انسانی خود را افزایش داده، و اهداف کیفی کسب‌وکارشان را محقق کنند.
برای اجرای استاندارد ایزو ۱۰۰۱۵ در سازمان، باید روند زیر طی شود:
- تعیین نیازهای آموزشی کارکنان بر اساس شایستگی آن‌ها،
- طراحی و برنامه‌ریزی فرایند آموزشی بر اساس نتایج نیازسنجی،
- ارائه دوره آموزشی طبق برنامه‌ریزی صورت‌گرفته،
- نتیجه‌گیری و ارزشیابی فرایند آموزشی.
بیایید نگاه دقیق‌تری به تک‌تک این مراحل بیندازیم:
تعیین نیازهای آموزشی کارکنان بر اساس شایستگی آن‌ها
طبق چهارچوبی که استاندارد ۱۰۰۱۵ در اختیار سازمان‌ها قرار می‌دهد، در قدم اول باید نیازسنجی انجام بشود. این نیازسنجی، با پایش شایستگی و عملکرد کارکنان در بخش‌های مختلف صورت می‌گیرد.
در این مرحله، شرکت یا سازمانی که قصد اجرای ایزو ۱۰۰۱۵ را دارد، باید میزان شایستگی هر فرد یا بخشی را که روی کیفیت محصولات یا خدمات نهایی تأثیر می‌گذارد، تعیین نماید.
طراحی و برنامه‌ریزی فرایند آموزشی بر اساس نتایج نیازسنجی
در این مرحله از اجرای ایزو ۱۰۰۱۵ در سازمان، ابتدا فرایند آموزشی طراحی و برنامه‌ریزی می‌شود. جزئیات این فرایند، بر اساس نتایج نیازسنجی مرحله قبل است.
سپس معیارهای ارزشیابی هم تعیین می‌شوند تا بعد از ارائه آموزش‌ها و به دست آمدن نتایج، ارزشیابی بر اساس معیارهای ازپیش‌معین انجام شود.
ارائه دوره آموزشی طبق برنامه‌ریزی صورت‌گرفته
اجرای آموزش یا ارائه دوره آموزشی در ایزو ۱۰۰۱۵ سه مرحله کلی دارد که عبارت‌اند از:
- پشتیبانی قبل از آموزش
- پشتیبانی حین آموزش
- پشتیبانی بعد از آموزش
نتیجه‌گیری و ارزشیابی فرایند آموزشی
بعد از ارائه آموزش‌ها، همه کارکنان ارزیابی شده، و نتیجه آن مشخص می‌شود. ارزشیابی فرایند هم بر اساس همین نتایج انجام خواهد شد.
اجرای اثربخش این فرایند از مرحله اول تا آخر، به تعهد مدیریت ارشد و مشارکت همه کارکنان سازمان بستگی دارد. سازمان‌ها با تکیه بر چهارچوب ۱۰۰۱۵ علاوه بر رفع نیازهایشان، در مسیر تحقق اهداف خود حرکت می‌کنند.
جمع‌بندی
استاندارد ۱۰۰۱۵ شامل دستورالعمل‌هایی برای مدیریت شایستگی، توسعه فردی کارکنان و برنامه‌های کاربردی است. موفقیت اجرای این ایزو، به تعهد مدیریت ارشد سازمان، مشارکت کارکنان و تلاش آموزش‌دهندگان نیاز دارد.
اگر قصد اجرای ایزو ۱۰۰۱۵ را در سازمان خود، و مدیریت اثربخش شایستگی کارکنان را دارید، قبل از هر اقدامی، با کارشناسان مجرب شرکت بهمدام مشورت کنید. اگر هم سؤالی درباره این ایزو و سایر استانداردهای بین‌المللی دارید، لطفا زیر همین مقاله کامنت بگذارید.
منابع: