HSE چیست؟

HSE چيست؟
تعريف کلي: بهداشت، ايمني و محيط‌زيست (HSE)را اصطلاحاً HSE گفته مي‌شود که حروف آن مخفف کلمات زير هست:
H: Health بهداشت‌H
S: Safety ايمني
E: Environment محيط‌زيست



بهداشت : درسازمان، موضوع بهداشت که شامل بهداشت عمومي (فردي) بهداشت محيط و بهداشت حرفه‌اي مي‌شود حائز اهميت است. بهداشت فردي به‌سلامت مجموعه افراد مربوط مي‌شود و بهداشت محيط پيرامون سازمان را در برمي گيرد و بهداشت حرفه‌اي نيز شامل يک سري آناليزهاي شغلي مي‌شود.
ايمني : در هر سازمان، يک سري مخاطرات ايمني وجود دارد که در صورت عدم رفع آنها ممکن است منجر به حوادثي جبران ناپذيرشوند. درزمينه ايمني در سازمان، مسائل گسترده‌اي مطرح مي‌شود که خود شامل سه دسته است. دسته اول مربوط به ايمني درعمليات مي‌باشد که خود شامل : ايمني تجهيزات و ماشين‌آلات و غيره است و دسته دوم مربوط به ايمني درسازمان است که شامل : ايمني انبار، مديريت حريق، محصور سازي، علائم هشداردهنده وغيره مي‌باشد. و دسته سوم شامل ايمني اشخاص مي باشدکه شامل : حذف يا کاهش مخاطرات و استفاده از تجهيزات حفاظت فردي است.
محيط‌زيست : محيط‌زيست محيطي است شامل هوا، آب، خاک، منابع طبيعي، گياهان، جانوران، انسان‌ها و روابط متقابل بين آن‌ها که سازمان در آن فعاليت مي‌نمايد. محيط مي‌تواند از درون يک سازمان تا سيستم محلي، منطقه‌اي و جهاني گسترش يابد. لازم به ذکر است فعاليت‌هاي سازمان داراي جنبه‌هاي محيط زيستي مي‌باشد که مي‌تواند با محيط‌زيست تأثير متقابل نيز داشته باشد.

استقرار آن چه مزيتي براي سازمان دارد ؟
با اينکه فوايد وجود سيستم مديريتي HSE و  HSE plan در يک سازمان ديگر بر کسي پوشيده نيست ولي اشاره به نکاتي در خصوص مزاياي استقرار سيستم HSE خالي از لطف نيست.
هرچه زمان پيش مي رود و صنايع پيچيدگي هاي بيشتري پيدا مي کنند هزينه هاي جانبي سازمانها نيز افزايش مي يابد و اين درحالي است که اکثر مديران به علت مشغله هاي متعدد کاري گاهامتوجه منشا اين هزينه ها نمي شوند.
 استقرار سيستم مديريتي HSE يا همان HSE Management System و يا ساير مدل هاي سيستمي و در نهايت تدوين يک برنامه ايمني و بهداشت و زيست محيطي (  HSE plan   ) نه تنها ايمني محيط کار و سلامت جامعه را ضمانت مي کند، بلکه مستقيما به افزايش بازده و سودآوري شرکت کمک مي کند.
موضوع داغ و بحث برانگيز HSE در سازمانها بارها از جنبه هاي اقتصادي نيز مورد تحقيق محققان ايراني و خارجي قرار گرفته است.
به نقل از سايت (Institute for safety and health management) ishm.org تحقيقاتي بر روي تاثير HSE  برسازمان صورت گرفته است که نتايج آن در دسترس عموم نيز قرار داردگرفته است. براي به برخي از اين دلايل اينکه چرا برنامه HSE براي تجارت موفق ضرورت دارد ، اشاره مي کنيم :
    استقرار سيستم HSE به طرف هاي ذينفع شما نشان مي دهد که تجارت شما درمسائل اجتماعي نيز مسئوليت پذير است.
    استقرار سيستم HSE باعث مي شود حوادث، بيماري و يا حتي مرگ به پايين ترين سطح خود برسند. که اين نيز به معناي کاهش هزينه هاي شرکت است.
    استقرار سيستم HSE باعث مي شود ، قوانين و مقررات بش از پيش رعايت شده و سازمان هاي قانون گذار کمتر سازمان شما را به چالش بکشند.
    استقرار سيستم HSE باعث افزايش بهره وري تمام کارکنان و کارگران مي شود.
    استقرار سيستم HSE باعث افزايش تعهدکارکنان به شرکت مي شود.
    استقرار سيستم HSE باعث ايجاد يک محل سالم کاري و افزايش سطح رفاه کارکنان مي شود.
    استقرار سيستم HSE باعث ايجاد آرامش خيال از محل کار در خانواده هاي کارکنان مي گردد.
    استقرار سيستم HSE  باعث شناخت کافي از عوامل بالقوه آسيب‌رسان در محيط کار مي گردد.

يک سيستم HSE اصول مشخصي دارد که شامل موارد زير مي شود:
خط مشي : وجود خط مشي به اعتبار شرکت مي افزايد و از الزامات سيستم ها و برنامه هاي HSE است.
روش اجرايي : روشهاي اجرايي پايه ي شکل گيري الزامات و روال کاري طبق الزامات HSE  براي يک شرکت است.
رهبري و تعهد به اجراي : هر سيستم مديريتي يا برنامه تدوين شده اي بايد نشانگر تعهد مدير ارشد شرکت باشد.
مشارکت در برنامه هاي ارزيابي ريسک : مشارکت افراد متعهد و با دانش و مهارت در ارزيابي ريسک و معرفي اين افراد و مشخص کردن وظايف هر يک در بخش HSE لازم و ضروري است.
آموزش کارکنان : بخش اصلي ديگر آموزش HSE براي تمام کارکنان بر حسب نوع کار و خطراتي است که با آن در تماس هستند.
اندازه گيري و کنترل ريسک: بحث مديريت ريسک قلب اصلي سيستم هاي HSE است که بايد با دقت پيگيري و در راستاي آن عمل شود. اولويت هاي کاري بهتر است طبق اين بخش تعيين گردد.
پايش مستمر فرآيند: پايش مستمر و به طبع آن بهبود مستمر هرف نهايي اجراي سيستم مديريتي HSE و HSE plan  است.
اين اصول براي سازمان هاي کوچک و سازمانهاي بزرگ ثابت است. مهم نيست که چقدر سازمان شما بزرگ يا کوچک است شما بايد به خاطر داشته باشيد که مديريت HSE بسيار مهم است و مزاياي استقرار HSE مي تواند به بهبود وضعيت سازمان شما کمک بسياري نمايد. اگر شما مالک يک شرکت هستيد از نظر قانوني مسئول ايمني اجزاي آن مثل کارکنان، همکاران، ذينفعان شرکت و حتي خودتان هستيد.
درکشورما با وضعيت اقتصادي موجود اولويت هر سازماني بايد استقرار کامل و بي قيد و شرط HSE  باشد. سازماني که در اين راستا اقدامي نمي کند محکوم به پرداخت هزينه هاي مستقيم و غير مستقيم ناشي از غيراستاندارد بودن محيط کار و ... است .
طبق آمار ارئه شده در سايتهاي ايراني اگر سود سالانه راه آهن را ۴ درصد در نظر بگيريم حدود ٢ درصد آن بابت هزينه هاي ناشي از عدم رعايت الزامات ايمني و بهداشت صرف مي شود. سالانه ٢ميليون نفر به دليل حوادث شغلي جان خود را از دست مي دهند. علاوه بر ٢٧٠ ميليون حادثه شغلي همچنين ١۶٠ ميليون بيماري ناشي از کار در کمين سرمايه هاي شرکت شماست.
مراحل استقرار سيستم مديريت HSE :
گام اول؛ تعهد مديريت و تدوين خط مشي و اهداف سيستم مديريت HSE
گام دوم؛ بررسي وضعيت موجود سازمان و شناسائي الزامات قانوني داراي کاربرد.
گام سوم ؛ آموزش کارکنان
گام چهارم ؛ مستند سازي و ايجاد روش ها و دستورالعمل هاي HSE
گام پنجم: اجراي مستندات ( عمليات )
گام ششم؛ بررسي و کنترل نتايج
گام هفتم؛ بازنگري مديريت
 

                                                                           پيروز و پايدار باشيد
                                                                            عليرضا پورمصداقي