تولید ناب چیست؟ همه آنچه درباره Lean Manufacturing باید بدانید!
- 0
آیا کسب‌وکاری تولیدی دارید و دنبال راه‌های مؤثری برای بهبود فرایندها و افزایش کارایی هستید؟ تا حالا درباره روش تولید نابی که کارخانه‌ها و شرکت‌های کوچک و بزرگ بین‌المللی انجام می‌دهند، چیزی شنیده‌اید؟ این روش، همان راه مؤثری است که دنبالش می‌گردید! تولید ناب چیست؟ و چه مزایایی برای شرکت‌های تولیدی دارد؟ برای یافتن پاسخ این پرسش‌ها، این مقاله بهمدام را با دقت مطالعه کنید.
تولید ناب چیست؟
تولید ناب (Lean Manufacturing) رویکردی در تولید است که روی کاهش زمان تولید و زمان پاسخ‌گویی تأمین‌کنندگان تمرکز دارد. این رویکرد مبتنی بر بهینه‌سازی فرایندها به‌منظور کاهش هزینه‌ها و افزایش بازدهی است.
ریشه‌های تولید ناب را می‌توان در سیستم تولید تویوتا طی دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ میلادی جست‌جو کرد که بر کاهش ضایعات، افزایش بهره‌وری و بهبود مستمر تأکید داشت.
نکته قابل‌توجه اینکه رویکرد تولید ناب، به همکاری تنگاتنگ تأمین‌کنندگان و مشتریان نیاز دارد، تا اطمینان حاصل شود که همه فرایندهای تولید کارآمد و مقرون‌به‌صرفه هستند.
از اوایل سده ۱۹۰۰ میلادی صنایع بزرگ به روش‌هایی برای کاهش ضایعات و افزایش کارایی روی آوردند که هر دو، بعدها از اصول تولید ناب شدند. این رویکرد جدید، با ایجاد خط مونتاژ متحرک در شرکت خودروسازی فورد به اوج خود رسید.
از آن زمان، شرکت‌های تولیدی پیشرویی مانند تویوتا و هوندا هم سعی در تکامل فرایندها و اصلاحشان داشتند. اصلا تویوتا با ایجاد مفهوم کایزن، که بر بهبودهای کوچک و مداوم در فرایند تولید تمرکز دارد، اعتبار یافته است.
در پاسخی مختصر به تولید ناب چیست؟ می‌توان گفت این سیستم بر ساده‌سازی فرایندها و حذف فعالیت‌هایی تأکید دارد که ارزش افزوده‌ای ندارند. در این مقاله بهمدام، هر جا از عبارت «ضایعات» استفاده می‌کنیم، منظور همین فعالیت‌ها هستند.
پس تولید ناب با تولید به‌موقع، و تمرکز روی کاهش جریان ورودی مواد و فرایندهای ساخت، سعی در حذف فعالیت‌هایی دارد که هیچ ارزشی برای مشتری ایجاد نمی‌کنند.
این‌ها هم ابزارهای رایج در سیستم تولید ناب هستند که به شناسایی فرایندهای ناکارآمد و ساده‌سازی روند تولید کمک می‌کنند:
- نظام آراستگی 5S،
- روش مدیریت کانبان (Kanban)،
- نقشه‌برداری جریان ارزش (Value-stream Mapping)،
- استراتژی شش سیگما (Six Sigma)،
- و کایزن (Kaizen).
مزایای تولید ناب چیست؟
تولید ناب مزایای زیادی به همراه دارد و به همین خاطر، بسیاری از تولیدکنندگان در سرتاسر جهان به فکر سرمایه‌گذاری روی این روش و اجرای آن در خط تولیدشان هستند.
کاهش زمان و هزینه‌های عملیاتی، بهبود کیفیت محصول، حذف مراحل و تجهیزات اضافی، همگی از مزایای این روش هستند. ضمن آنکه این سیستم می‌تواند منابع ایجاد ضایعات را به حداقل برساند.
با حذف این منابع ضایعات، می‌توان هزینه و انرژی صرفه‌جویی‌شده را به سایر فرایندهای تولیدی موجود در کسب‌وکار موردنظر اختصاص داد.
اجرای اصول تولید ناب، به محصولاتی با کیفیت بالاتر و همین‌طور بهبود ایمنی برای کارکنان در فرایند تولید منجر می‌شود. پس تولید ناب می‌تواند افزوده مفیدی برای هر سیستم تولیدی باشد.
اصول تولید ناب چیست؟ این رویکرد بر اساس ایده اصلی حذف فعالیت‌هایی که هیچ ارزشی برای مشتری ایجاد نمی‌کنند، شکل گرفته است. برای دستیابی به این هدف، تولید ناب بر پنج حوزه کلیدی تمرکز دارد:
- تولید به‌موقع،
- بهبود مستمر،
- استانداردسازی فرایندها،
- کاهش ضایعات،
- و مشارکت کارگران و کارکنان.
تولید به‌موقع (Just in Time) به‌معنی تولید کالای موردنظر به مقدار موردنیاز است. چنین رویکردی امکان استفاده کارآمدتر از منابع را فراهم می‌کند.
بهبود مستمر هم به‌معنی بهبود مداوم فرایندها و محصولات برای افزایش کارایی است. استانداردسازی فرایندها این اطمینان را ایجاد می‌کند که وظایف به شکلی انجام می‌شود که تا جای ممکن سریع و کارآمد باشند.
مشارکت کارکنان هم آن‌ها را قادر می‌سازد تا مالکیت کار خود را در دست بگیرند و به پرورش فرهنگ نوآوری کمک کنند. با رعایت این اصول، کسب‌وکارها می‌توانند هزینه‌ها را کاهش داده، و کیفیت و بهره‌وری را افزایش بدهند.
چگونه سیستم تولید ناب را اجرا کنیم؟
تولید ناب شامل حذف فعالیت‌های بیهوده در فرایند تولید است. اجرای آن هم فرایند نسبتا پیچیده‌ای دارد که نیازمند صرف زمان، فراهم کردن منابع و ایجاد تعهد است.
برای دستیابی به هدف این روش، کسب‌وکارها باید حوزه‌هایی را که می‌توان بهبود بخشید، مانند ساده‌سازی فرایندها، کاهش سطح موجودی و بهبود کیفیت، شناسایی کنند.
پس از شناسایی این حوزه‌های موردنظر برای ایجاد بهبود، کسب‌وکارها باید استراتژی‌هایی برای کاهش یا حذف ضایعات، یعنی فرایندهای بی‌فایده یا کم‌فایده ایجاد و اجرا کنند.
این استراتژی‌ها شامل پیاده‌سازی فرایندها و سیستم‌های جدیدی است که از اصول تولید ناب پشتیبانی می‌کنند، مانند تولید به‌موقع و اتوماسیون فرایندها.
علاوه بر این، هر کسب‌وکاری باید آموزش‌های لازم درباره اصول تولید ناب چیست؟ را به کارکنان خودش ارائه بدهد تا آن‌ها بدانند چه تغییراتی در شیوه‌های کاری باید بدهند.
شرکت‌ها و کارخانه‌ها با استفاده از این استراتژی‌ها، می‌توانند فرایند تولید خود را ساده کرده، و در زمان و هزینه صرفه‌جویی کنند. در این چرخه، کیفیت و ایمنی هم بهبود می‌یابد.
البته فناوری هم نقش مهمی در اجرای موفقیت‌آمیز تولید ناب دارد. استفاده از فناوری‌هایی مانند تحلیل داده‌ها، اتوماسیون و تکنیک‌های بهینه‌سازی فرایند می‌تواند به شناسایی زمینه‌های ناکارآمدی کمک کند.
با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، همه شرکت‌ها و کسب‌وکارها می‌توانند کیفیت محصولات و کارایی فرایندهایشان را افزایش بدهند.
علاوه بر این، می‌توان از فناوری برای ردیابی فرایندهای تولید هم استفاده کرد. همین ردیابی، امکان بهینه‌سازی و بهبود بیشتر را فراهم می‌کند.
در نهایت می‌توان از فناوری برای نظارت بر عملکرد سیستم تولید و شناسایی فرصت‌های جدید برای بهبود استفاده کرد. پس فناوری برای آن‌هایی که به‌دنبال اجرای مؤثر تولید ناب هستند، ضروری است.
جمع‌بندی
با اجرای اصول تولید ناب، همه کسب‌وکارها، در هر حوزه و صنعتی که فعال هستند، می‌توانند ضایعات و فرایندهای کم‌فایده را حذف کرده یا کاهش دهند. چنین رویکردی کارایی را افزایش داده و رضایت مشتری را به ارمغان می‌آورد. در نهایت سود بیشتری هم نصیب کسب‌وکار موردنظر می‌شود.
حالا نوبت شماست! آیا تجربه‌ای از اجرای رویکرد تولید ناب دارید؟ یا شرکت و کارگاهی را دیده‌اید که چنین رویکردی اتخاذ کرده باشید؟ اگر پاسختان مثبت است، لطفا تجربه خودتان درباره تولید ناب چیست؟ را با ما و سایر خوانندگان بهمدام در میان بگذارید.
منابع: