معرفی يک استاندارد جهانی : ISO45001 :2018

فاکتورهای مهم درخصوص توجه به اين مقاله :
    به وقوع پيوستن حوادث بزرگ در سازمانها و شرکتهاي توليدي و خدماتي که زيانهاي جاني و مالي فراوان به وجود آورده است.
    درک اين مفهوم که حفظ و صيانت از سلامت کارکنان از وظايف اصلي و بلاشرط اخلاقي ،عرفي وقانوني کارفرمايان ميباشد.
    درک اين مفهوم که مهمترين سرمايه هر سازماني نيروي انساني آن است
    درک اين مفهوم که بالا رفتن بهره وري در ارايه کيفيت توليدات و خدمات ارتباط مستقيم با سلامت و نشاط و به نحوي رضايت شغلي کارکنان دارد.
    بيش از يک ميليارد و سيصد ميليون نفر در سراسر کره زمين از آب آشاميدني سالم بي بهره اند.
    توليد جهاني کربن در فاصله سه دهه دو برابر شده است.
    آلودگي هوا وخسارت هاي ناشي از رانندگي سالانه 400 ميليارد تومان ضرر به اقتصاد کشور مي زند.
    به گفته مقامات رسمي در کشور به دليل تخريب جنگل هاي شمال نسبت به دو دهه قبل، وقوع سيل 9 برابر و خسارات ناشي از آن 20 برابر شده است .

پیشنهاد دوره آموزشی: دوره آموزشی سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی ISO 45001

ايمنی و بهداشت شغلی OH&S:
ایمنی و بهداشت شغلی يک چارچوب سازماني است براي پیشگیری از مصدومیت و بیماری هاي مرتبط با کارِکارگران و ایجاد محیط های کاری ایمن و سالم.
واضح و مبرهن حذف خطرات و به حداقل رساندن ریسک های ایمنی و بهداشت شغلی با در نظر گرفتن شاخص های پیشگیرانه و حفاظتی موثر برای هرسازماني بسیار حائز اهمیت است.
زمانی که این شاخص ها توسط سازمان و به واسطه يک ساختار مناسب مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی بکارگرفته شود؛ سازمان می تواند عملکرد ایمنی و بهداشت شغلی خود را ارتقاء و بهبود بخشد.
همچنين ايجاد ساختار ایمنی و بهداشت شغلی می تواند سازمان را در دستیابی کامل به رعايت الزامات قانونی و سایر الزامات تکليفي در حيطه کاري خود کمک نماید.

آشنائی با سازمان جهانی استاندارد سازی (ISO)
سازمان جهانی استاندارد سازی (ISO) یک سازمان غیردولتی و بین‌المللی است که در ۲۴ فوریه سال ۱۹۴۷ تاسیس شده است. این سازمان متشکل از مؤسسه‌های ملی استاندارد سازی ۱۳۰ کشور بزرگ و کوچک صنعتی و درحال توسعه از کلیه مناطق دنیاست.
وظیفه اصلی سازمان ISO توسعه استانداردسازی و فعالیت‌های مرتبط در جهان با نگرشی تسهیل‌کننده نسبت به تبادلات بین‌المللی کالاها و خدمات، بهبود همکاری درمحدوده علمی، فنی، اطلاعاتی و فعالیت‌های اقتصادی و حمایت از تولیدکننده و مصرف‌کننده است.
سازمان جهانی استاندارد سازی (ISO) تدوین استانداردهای فنی و اختیاری را بر عهده دارد. این استانداردها تقریباً شامل کلیه موارد مربوط به تکنولوژی و نیز کمک به ساخت و عرضه کالاها و خدمات مؤثرتر، ایمن‌تر و بهداشتی‌تر می‌شود. استانداردهای ایزو تجارت و بازرگانی بین کشورها را آسان‌تر و صحیح‌تر می‌کند و به طور کلی از مصرف‌کنندگان کالاها و خدمات حمایت، و زندگی آنها را سهل‌تر می‌کند. به عبارت دیگر اقدامات ایزو که منتج به موافقت‌نامه‌های بین‌المللی گشته، در نهایت به صورت استانداردهای بین‌المللی چاپ می‌شود.
معرفی يک استاندارد جهانی : ISO 45001 :2018
استاندارد سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی توسط کميته  ISO/TC 283 تحت عنوان سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی تهیه شده است. این استاندارد به خوبی امکان ارتقاء ایمنی و بهداشت محیط کار را با پیشگیری از مصدومیت و بیماری مربوط به محیط کار و بهبود عملکرد سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی را به سازمان ها را مهيا مي نمايد.
 این استاندارد در هر سازمانی که می خواهد خطرات محیط کاری خود را حذف؛ ریسک های ایمنی و بهداشت شغلی را به حداقل برساند و عملکرد ایمنی و بهداشت شغلی سازمان خود را بهبود بدهد قابل کاربرد می باشد.
این استاندارد به سازمان ها در دستیابی به خروجی های مورد انتظار سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی کمک می نماید. این خروجی ها می تواند شامل موارد زیر باشند:
الف) بهبود مستمر عملکرد  OH&S
ب) برآورده سازی الزامات قانونی و سایر الزامات؛
ج) دستیابی به اهداف  OH&S
توجه مهم : این استاندارد به موضوعاتی همچون ایمنی محصول، تخریب اموال یا پیامدهای محیط زیستی نمی پردازد. این استاندارد صرفاً درخصوص ایمنی و بهداشت شغلی کارگران و سایر طرف های ذی نفع مربوطه می پردازد.

اهداف اصلی سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی :
    چهارچوبی برای مدیریت ریسک ها و فرصت های ایمنی و بهداشت شغلی ،
    پیشگیری از مصدومیت و بیماری مرتبط با کار کارگران ،
    ایجاد محیط های کاری ایمن و سالم ،
    حذف خطرات و به حداقل رساندن ریسک های ایمنی و بهداشت شغلی ،
    کمک به سازمان در دستیابی کامل به الزامات قانونی و سایر الزامات .

تفاوت های استانداردISO 45001:2018  با سریBS OHSAS 18001:2007 :
1 - اولین تفاوت به ساختار این استاندارد مربوط است. ISO 45001 بر اساس راهنمای 83 ایزو (Annex SL) که ساختار، متن و اصطلاحات و تعاریف مشترکی سطح بالای مشترکی را برای نسل بعدی سیستم های مدیریت کیفیت (مانند:ISO 9001  و ISO 14001 و ... ) تعریف می کنند، پایه گذاری شده است. این ساختار با هدف تسهیل روند اجرا و یکپارچه سازی سیستم های مدیریتي گوناگون به صورت هماهنگ، سازمان یافته و کارآمد بر قرار شده است.
2- با پیاده سازیISO 45001  سازمان می تواند نگاهی فراتر از مسائل بهداشت صنعتی و مهندسی ایمنی داشته و آنچه جامعه در ارتباط با مسائل مربوط به بهداشت صنعتی و ایمنی دارد در نظر بگیرد. برخی از سازمان های که با پیاده سازی OHSAS 18001، نماینده ای از بهداشت و مسئولیت ایمنی برای یک مدیر ایمنی ایجاد می کنند، نسبت به یکپارچه سازی عملیات در سازمان مسئولیتی نخواهند داشت. پیاده سازیISO 45001  به ادغام جنبه های ایمنی و بهداشت صنعتی در سیستم مدیریت کلی سازمان نیازمند است. بنابراین در استاندارد جدید اصطلاح مدیریت، به نقش قوی رهبری با حفظ سیستم مدیریتOH&S  ارتقاء یافت.
3- ISO 45001  به شناسایی و کنترل ریسک ها به جای خطرات که در  OHSAS 18001 ذکر شده، تاکید دارد. این استاندارد سازمان ها را ملزم می کند که چگونه ریسک های احتمالی تامین کنندگان و پیمانکارانشان را نیز مدیریت کنند. در استانداردISO 45001  برخی از مفاهیم اساسی مانند ریسک، کارگر و محیط کار تغییر نموده است. همچنین تعریف جدیدی برای واژه هایی مانند نظارت، اندازه گیری، اثربخشی، فرآیندها و عملکردOH&S  مشاهده می شود.
4- واژه های"مستندات"و"سوابق"هردو با واژه" اطلاعات مستند" درISO 45001 جایگزین شده است. این استاندارد همچنین بیان می کند که اطلاعات مستند باید تا جایی نگهداری شوند که فرآیند ها براساس برنامه ریزی انجام شده پیش روند. با وجود تغییرات بوجود آمده، هدف کلیISO 45001 همانند OHSAS 18001 که کاهش ریسک های غیرقابل قبول و اطمینان از ایمنی و سلامت همه افرادی که در فعالیت های سازمان شرکت دارند، می باشد.

ایجاد و نگهداری یک سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی اثربخش و کارا می تواند به عوامل کلیدی زیر بستگی داشته باشد:
الف) رهبری؛ تعهد ؛ مسئولیت و پاسخگویی مدیریت ارشد؛
ب) توسعه؛ راهنمایی و ترویج یک فرهنگ در سازمان توسط مدیریت ارشد که از خروجی های مورد انتظار سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی پشتیبانی نماید؛
ج) ارتباطات؛
د) مشاوره و مشارکت کارگران؛ و ؛ در صورت وجود؛ نمایندگان کارگران؛
ه) تخصیص منابع لازم جهت نگهداری آن؛
و) خط مشی های ایمنی و بهداشت شغلی؛ مطابق با اهداف کلی استراتژیک و جهت دهی سازمان؛
ز) فرآیند(های) موثر برای شناسایی خطرات؛ کنترل ریسک های ایمنی و بهداشت شغلی و استفاده مفید از فرصت های ایمنی و بهداشت شغلی؛
ح) پایش و ارزیابی مستمر عملکرد سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی برای بهبود عملکرد ایمنی و بهداشت شغلی؛
ط) یکپارچگی سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی با سایر فرآیندهای کسب و کار سازمان؛
ی) اهداف ایمنی و بهداشت شغلی که در راستای خط مشی ایمنی و بهداشت شغلی هستند و در نظر گرفتن خطرات سازمان؛ ریسک ها و فرصت های ایمنی و بهداشت شغلی؛
ک) انطباق با الزامات قانونی و سایر الزامات آنها.