اهمیت سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی (ISO 22000) برای کسب و کارها

چرا به استانداردهای ISO برای مواد غذایی نیاز داریم؟

جمعیت جهان به سرعت در حال رشد بوده و بسیاری از محصولات غذایی بارها و بارها از مرزهای ملی عبور می کنند تا تقاضای روزافزون کشورها برای غذا را برآورده سازند. در این بین، استانداردهای بین المللی کمک می کنند تا از طریق راهنمایی و بهترین راه در روش های تولید مواد غذایی و آزمایش، این چالش را به روشی ایمن و پایدار برطرف کنند تا ایمنی، کیفیت و کارآیی در کل صنایع غذایی ارتقاء داده شود.

چه کسی استانداردهای ISO را توسعه می دهد؟

استانداردهای ISO توسط گروه های متخصص در کمیته های فنی (Technical Committees=TCs) تدوین می شوند. TC ها از نمایندگان صنعت، سازمان های غیردولتی، دولت ها و سایر سهامداران تشکیل شده اند که توسط اعضای ISO انتخاب می شوند. هر کمیته فنی با موضوعی متفاوت از جمله ایمنی غذا یا محصولات غذایی خاص مانند چای یا گوشت سروکار دارد، که اغلب در همکاری نزدیک با سایر سازمان های بین المللی یا بین دولتی، است. به عنوان مثال، کمیته های مرتبط با غذا از نزدیک با Codex Alimentarius و سازمان جهانی بهداشت حیوانات (World Organization for Animal Health =OIE) همکاری می کنند.

چه کسانی از استانداردهای ISO برای مواد غذایی بهره مند می شوند؟

1.    صنایع
همه بازیگران در زنجیره تامین مواد غذایی، اعم از کشاورز، تولید کننده یا خرده فروش، می توانند از دستورالعمل ها و بهترین اقدامات مندرج در استانداردهای ISO، که از برداشت مواد غذایی گرفته تا بسته بندی محصولات، بهره مند شوند. علاوه بر این، استانداردهای مورد توافق بین المللی به تولیدکنندگان مواد غذایی کمک می کند تا الزامات قانونی را برآورده کنند.
2.    مشتریان
استانداردهای ISO موارد مربوط به مصرف کنندگان از جمله ایمنی مواد غذایی، برچسب گذاری مواد مغذی، بهداشت، مواد افزودنی غذایی و موارد دیگر را بیان می کنند. آنها به مشتری آرامش خاطر می دهند غذایی که آنها مصرف می کنند از استانداردهای بالایی درخصوص ایمنی و کیفیت برخوردار است.
3.    تنظیم كنندگان
تنظیم كنندگان می توانند بر روش های آزمون بهترین عملكرد و اصطلاحات هماهنگ كه به طور مداوم بررسی و بهبود می یابند، به عنوان مبنای فنی تنظیم و سیاست گذاری، تکیه كنند.

ISO 22000 - سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی:

ISO 22000 یک استاندارد بین المللی شناخته شده است که ترکیبی از روش ISO9001 برای مدیریت ایمنی مواد غذایی و HACCP برای اطمینان از ایمنی مواد غذایی در تمام سطوح است. این استاندارد نشان می دهد که چگونه یک سازمان می تواند توانایی خود را در کنترل خطرات ایمنی برای اطمینان از ایمن بودن غذا نشان دهد.
ایمنی مواد غذایی یک نگرانی جهانی است. می توان به عنوان یک قطعیت عملی اینگونه تعریف کرد که صدمه یا بیماری در اثر مصرف غذا ایجاد نخواهد شد.
ایزو 22000 توسط هر سازمانی در زنجیره تأمین مواد غذایی قابل استفاده است. این استاندارد اصول HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Point) را که توسط کمیسیون Codex Alimentarius تهیه شده است ادغام می کند. با استفاده از الزامات قابل کنترل، برنامه HACCP را با برنامه های پیش نیاز و همچنین سایر سیستم های مورد نیاز سیستم ایمنی مواد غذایی ترکیب می کند.

دلایل اجرای  ISO 22000:

اجرای استانداردهای بین المللی در بازار یک عنصر ضروری در روند بهبود رقابت شرکت است. مراقبت از مشتری، غذای سالم و ایمن و استانداردهای زیست محیطی تنها برخی از شرایطی را که تجارت مدرن از تولیدکنندگان محصولات غذایی می خواهد، نشان می دهد. بنابراین برای بنگاه های مواد غذایی ضروری است که سیستم های مدیریتی متمرکز بر ایمنی، قانونی بودن و کیفیت محصولات خود را به عنوان مکانیزمی برای اطمینان از حمایت از مصرف کننده و تقویت اعتماد، مورد استفاده قرار دهند.
اجرای ISO 22000 می تواند منجر به موارد زیر شود:
•    بهبود مدیریت و ارتباطات؛
•    بهبود کارایی؛
•    بهبود روندها و رویه های داخلی؛
•    بهبود بهره وری؛
•    بهبود کیفیت و ایمنی محصول؛
•    پیش بینی روند آینده؛
•    تقویت مزیت رقابتی شرکت؛
•    بهبود تصویر شرکت در بازار؛
•    استفاده از آن به عنوان یک ابزار تبلیغاتی یا فروش؛
•    دسترسی به برخی از زنجیره های توزیع؛
•    افزایش سهم بازار؛
•    دسترسی به بازارهای خارجی؛
•    بهبود شهرت و وفاداری به برند؛
•    کیفیت بهتر و مشاغل ایمن تر در صنایع غذایی؛
•    استفاده بهتر از منابع؛
•    کنترل موثرتر خطر ایمنی مواد غذایی؛
•    مدیریت سیستماتیک برنامه های پیش نیاز؛
•    مبنای معتبر برای تصمیم گیری؛
•    ذخیره منابع با کاهش تکرار؛
•    برنامه ریزی بهتر، تأیید بعد از فرآیند کمتر؛
•    توسعه سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی.

محدودیت ها در اجرا و صدور گواهینامه ISO 22000

•    پیش شرطی برای انجام کسب و کار نیست؛
•    برای مصرف کنندگان و مشتریان ناآشنا است؛
•    هزینه بالا؛
•    مورد نیاز دولت یا ادارات عمومی نیست؛
•    از مزایای صدور گواهینامه ISO 22000 بی اطلاع هستند؛
•    نیاز به استخدام نیروهای متخصص؛
•    فقدان اطلاعات؛
•    کمک مالی ناکافی؛
•    فقط برای صادرکنندگان جالب است؛
•    تضمین کننده ایمنی کامل محصول نهایی نیست.


نتیجه گیری
نباید فراموش کرد که ISO 22000 یک سیستم مدیریتی است که پیوندی بین سیستم HACCP و سیستم های مدیریت کیفیت ISO 9001 ایجاد می کند، که ساختار آن ها مشترک است. همانطور که توسط مایز (1993) اشاره شده است: "سیستم های مدیریتی به صنعت غذا چارچوبی ساختار یافته ارائه می دهند كه بر اساس آن شركت ها می توانند اقداماتی را برای تولید مداوم محصولات با استانداردهای كیفیت و ایمنی لازم تعریف و اجرا كنند."
بر این اساس، ISO 22000 نه تنها شواهدی از دقت لازم را فراهم می کند، بلکه دستیابی به "تقویت" سایر سیستم های مدیریتی را نیز فراهم می کند که در نهایت نیاز به ممیزی های مشتری را کاهش می دهد.



منابع