تمدید ایزو ۹۰۰۱ لازم است؟ + ۳ پرسشی که حتما درباره ایزو ۹۰۰۱ دارید

ایزو ۹۰۰۱ جذابیت زیادی برای شرکت‌ها و سازمان‌های ایرانی دارد، چون آن‌ها را در سطح بین‌المللی مطرح می‌کند. خیلی از شرکت‌های بین‌المللی هم فقط به‌دنبال شرکای تجاری هستند که این گواهینامه را دارند. به همین خاطر، کارشناس‌های بهمدام هر روز به پرسش‌های زیادی درباره تمدید ایزو ۹۰۰۱ و سایر نکته‌های این استاندارد پاسخ می‌دهند. در این مقاله به چهار پرسش پرتکرار و مهم درباره ایزو ۹۰۰۱ می‌پردازیم:

• آیا ایزو ۹۰۰۱ الزام قانونی است؟
• چه صنایعی باید گواهینامه ایزو ۹۰۰۱ داشته باشند؟
• آیا افراد حقیقی هم می‌توانند ایزو ۹۰۰۱ بگیرند؟
• آیا تمدید ایزو ۹۰۰۱ لازم است؟

بیشتر بخوانید: دوره آموزشی ایزو ISO 9001:2015 سیستم مدیریت کیفیت

آیا ایزو ۹۰۰۱ الزام قانونی است؟

ایزو ۹۰۰۰ مجموعه‌ای از استانداردهاست که روی بالا بردن کیفیت جنبه‌های عملیاتی کسب‌وکارها، و بهبود آن‌ها تمرکز دارد. این مجموعه، تضمین هر سیستم مدیریت کیفیتی (Quality Management System) برای ارائه بهتر محصولات و خدمات به مشتری‌های نهایی است.

در میان استانداردهای خانواده ایزو، ایزو ۹۰۰۱ به گواهینامه نیاز دارد. این گواهینامه به حفظ بسیاری از الزامات قانونی کمک می‌کند که شرکت‌ها برای اطمینان از کیفیت مطلوب با آن‌ها مواجه هستند.

اما ایزو ۹۰۰۱ برای هیچ سازمان و صنعتی الزام قانونی به حساب نمی‌آید. البته بسیاری از صنایع این گواهینامه را خیلی مهم می‌دانند و در انتخاب شرکای تجاری هم به داشتن آن توجه می‌کنند. در مقابل خیلی شرکت‌ها هم بدون داشتن ایزو فعالیت می‌کنند.

شرکت‌ها و سازمان‌های معتبر زیادی در سرتاسر جهان، ایزو ۹۰۰۱ دارند. این استاندارد به شرکت‌ها این فرصت را می‌دهد که استانداردهای بالایی در حوزه تضمین کیفیت داشته باشد. در واقع ایزو ۹۰۰۱ شاخص مهمی برای نمایش تعهد شرکت به اجرای کارآمد کسب‌وکارش است.

همه جنبه‌های زنجیره تأمین و عملیات در هر کسب‌وکاری با استانداردهای ایزو ۹۰۰۱ مقایسه می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که کیفیت خود را حفظ می‌کنند.

استانداردهایی که باید در این سیستم رعایت شوند، بیشتر روی این موارد تمرکز دارند:

• چشم‌انداز مشتری‌محور
• رهبری
• مشارکت
• بهبود
• تصمیم‌گیری
• مدیریت روابط
• رویکرد فرایندی

برای حفظ گواهینامه ایزو ۹۰۰۱ باید همه این موارد رعایت شوند. برای اطمینان از رعایت این استانداردها هم شرکت‌ها حسابرسی می‌شوند. حسابرسی را شخص ثالثی انجام می‌دهد که حرفه‌ای و بی‌طرف است.

حسابرس‌ها همه این معیارها را بررسی می‌کنند تا مطمئن شوند شرکت مربوطه، استانداردهای مندرج در دستورالعمل‌های ایزو ۹۰۰۱ را رعایت می‌کند.

خلاصه اینکه داشتن گواهینامه ایزو ۹۰۰۱ هیچ‌گونه الزام قانونی ندارد، اما برای موفقیت و شهرت شرکت‌ها و سازمان‌ها در سطح جهانی بسیار کارآمد است.

 

چه صنایعی باید گواهینامه ایزو ۹۰۰۱ داشته باشند؟

ایزو ۹۰۰۱ هم در صنایع تولیدی و هم در صنایع خدماتی کاربرد دارد. اما اجرای سیستم مدیریت کیفیت، به‌طور کلی برای شرکت‌های تولیدی و مشتری‌محور، اهمیت بیشتری دارد.

این‌ها صنایعی هستند که ایزو ۹۰۰۱ برایشان بسیار سودمند است:

• صنایع ساخت‌وساز
• صنایع مهندسی
• صنایع تولیدی
• صنایع فناورانه
• صنایع بهداشتی

همه این صنایع، فرایندهای سخت‌افزاری برای ارزش بخشیدن به مشتریان دارند، یا حد زیادی مبتنی بر ارائه خدمات هستند.

این صنایع با داشتن بخش‌های کاری زیاد در همه زمینه‌های کسب‌وکار، در صورت رعایت استانداردهای ایزو ۹۰۰۱، پیشرفت‌های اساسی در عملکردشان را تجربه می‌کنند.

البته همه شرکت‌ها و سازمان‌ها از این استاندارد معتبر بین‌المللی سود خواهند برد، اما صنایع مذکور، باید توجه ویژه‌تری به ایزو ۹۰۰۱ داشته باشند.

کسب‌وکارهایی که تولیدی هستند یا ارتباط زیادی با مشتری دارند هم باید دنبال راه‌هایی برای ارزیابی کارایی و بازرسی کیفیت، به‌منظور ارائه بهتر محصولات خود به مشتری‌هایشان باشند.

بیشتر بخوانید: صفر تا صد سیستم مدیریت کیفیت (Quality Management-ISO 9001)

آیا افراد حقیقی هم می‌توانند ایزو ۹۰۰۱ بگیرند؟

ایزو ۹۰۰۱ برای چهارچوب دادن به سیستم مدیریت کیفیت تدوین شده است. دلایل زیادی هم وجود دارد که چرا شرکت‌ها و سازمان‌های معتبر دنبال گواهینامه ایزو ۹۰۰۱ هستند. در این مقاله و سایر مقاله‌های بهمدام، به ابعاد و دلایل مختلف آن پرداخته‌ایم.

اما گاهی از کارشناس‌های بهمدام می‌پرسند «آیا افراد حقیقی هم می‌توانند گواهینامه ایزو ۹۰۰۱ داشته باشند»؟ پاسخ کوتاه «خیر» است!

فرد حقیقی نمی‌تواند برای خودش گواهینامه بگیرد. فقط شرکت‌ها یا سازمان‌های واجد شرایط هستند که این گواهینامه را دریافت می‌کنند.

البته افراد حقیقی می‌توانند با شرکت در دوره‌های آموزشی معتبر، گواهی حسابرسی ایزو ۹۰۰۱ را دریافت نموده و حسابرس شوند.

کسی که در «دوره حسابرس ارشد ایزو ۹۰۰۱» (ISO 9001 Lead Auditor Course) شرکت می‌کند، می‌تواند در نهادهای صدور گواهینامه، به‌عنوان حسابرس مشغول به کار شود.

هدف اصلی این دوره، ارائه درک جامعی از سیستم و استانداردهای ایزو ۹۰۰۱ است. در پایان دوره، آزمونی برگزار می‌شود تا دانش فرد درباره ایزو و حسابرسی آن تأیید شود.

شرکت در این دوره به‌طور معمول ۴ تا ۵ روز طول می‌کشد. کسی که می‌خواهد به‌عنوان حسابرس در نهاد صدور ایزو ۹۰۰۱ مشغول به کار شود، حتما باید در دوره‌های معتبر حسابرسی شرکت کرده باشد.

دو نوع گواهینامه دیگر هم برای افراد حقیقی وجود دارد که ویژه کسانی است که داخل شرکت یا سازمان مشغول به کار هستند؛ شرکتی که می‌خواهد گواهینامه ایزو ۹۰۰۱ بگیرد.

این گواهینامه‌ها به درد آن‌هایی می‌خورند که می‌خواهند حسابرسی داخلی برای شرکت یا سازمانشان انجام بدهند. ضمن آنکه مهارت قابل‌توجهی هم به رزومه خود اضافه می‌کنند.

اولین مورد از این دو گواهینامه‌ها، «دوره حسابرس داخلی ایزو ۹۰۰۱» (ISO 9001 Internal Auditor Course) است. شرکت در این دوره و اخذ گواهینامه، ۲ تا ۳ روز طول می‌کشد.

تفاوت اصلی این دوره با دوره حسابرس ارشد ایزو ۹۰۰۱ که بالاتر توضیح دادیم، این است که دوره حسابرس داخلی ایزو ۹۰۰۱ آزمون نهایی ندارد. گواهینامه‌ای که داده می‌شود هم صرفا استفاده داخلی دارد.

دومین مورد هم «دوره آگاهی و اجرای ایزو ۹۰۰۱» (ISO 9001 Awareness and Implementation Course) است. این دوره مجموعه‌ای از آموزش‌ها برای ایجاد دانشی عمیق‌تر از فرایند ایزو و چگونگی پیاده‌سازی آن را در دل خود جای داده است.

هر دوی این دوره‌ها می‌توانند ابزار مفیدی برای کارمندانی باشد که شرکت یا سازمانشان به‌تازگی فرایند اخذ گواهینامه ایزو ۹۰۰۱ را آغاز کرده است.

 

آیا تمدید ایزو ۹۰۰۱ لازم است؟

گواهینامه ایزو ۹۰۰۱ برای دوره سه‌ساله صادر می‌شود. در پایان این سه سال، باید تمدید شود. البته تمدید ایزو ۹۰۰۱ به حسابرسی و ارزیابی مجدد فرایندها نیاز دارد. این ارزیابی مجدد شبیه همان مراحل حسابرسی اولیه برای صدور گواهینامه است.

یکی از کارهایی که در این ارزیابی برای تمدید ایزو ۹۰۰۱ انجام می‌شود، بررسی عملکرد گذشته شرکت یا سازمان است. حسابرس همه اسناد و سوابق را بررسی می‌کند تا مطمئن شود شرکت مربوطه به سیستم پایبند بوده و همه چیز را به‌درستی انجام داده است.

کار دیگری که در ارزیابی برای تمدید انجام می‌شود، بررسی بهبود مستمر است. بهبود مستمر، هدف اصلی سیستم ایزو ۹۰۰۱ است. بنابراین حسابرسان تمدید، توجه ویزه‌ای به بهبود فرایندهای شرکت خواهند داشت، چون نشان می‌دهد که از سیستم درست استفاده کرده‌اید.

شاید فکر کنید تمدید ایزو ۹۰۰۱ آن‌هم هر سه سال یک‌بار، کمی دلهره‌آور است، اما اگر به سیستم پایبند باشید، هیچ مشکلی پیش نمی‌آید.

گواهینامه ایزو ۹۰۰۱ بر حفظ سوابق، و بهبود مستمر تأکید دارد. بنابراین فقط باید صادقانه به آن پایبند باشید تا از تمدید ایزو ۹۰۰۱ مطمئن شوید.

نکته مهم اینکه قبل از سررسید انقضای گواهینامه، باید درخواست تمدید بدهید. با این کار، فرصت کافی خواهید داشتکه اگر نتیجه حسابرسی موفقیت‌آمیز نبود، تغییرات لازم را ایجاد کنید.

 

جمع‌بندی

درباره ایزو ۹۰۰۱ زیاد خوانده و شنیده‌اید، اما در این مقاله بهمدام، به چهار پرسش پرتکرار و مهم درباره ایزو ۹۰۰۱ پاسخ دادیم. الزام قانونی این گواهینامه، اخذ گواهینامه ایزو ۹۰۰۱ برای افراد حقوقی، و تمدید ایزو ۹۰۰۱ جزو این پرسش‌ها هستند. کارشناس‌های مجرب بهمدام همیشه آماده پاسخگویی به پرسش‌های شما هستند. هر سؤالی دارید، لطفا زیر همین مقاله با ما در میان بگذارید.

 

منابع:

https://www.iso-9001-checklist.co.uk/is-ISO-9001-a-legal-requirement.htm

https://www.iso-9001-checklist.co.uk/can-an-invividual-be-ISO-9001-certified.htm

https://www.iso-9001-checklist.co.uk/does-ISO-9001-certification-need-to-be-renewed.htm