همه آنچه باید درباره ویرایش جدید ایزو ۲۲۰۰۰ بدانید
- 0
محصولات غذایی هر کشوری مدام از مرزهایش عبور می‌کنند و به کشورهای دیگر می‌روند. هر کشوری هم قوانین و مقررات خودش را دارد. پس به استانداردی جهانی برای مدیریت بهداشت مواد غذایی نیاز است. ایزو ۲۲۰۰۰ چهارچوبی ارائه می‌کند که سازمان‌ها برای شناسایی و کنترل ریسک‌های این حوزه، از آن استفاده می‌کنند. در این مقاله بلاگ بهمدام، به ویرایش جدید ایزو ۲۲۰۰۰ می‌پردازیم.
ویرایش جدید ایزو ۲۲۰۰۰ چیست و چه الزاماتی دارد؟
سازمان بین‌المللی استاندارد (International Organization for Standardization) یا به‌اختصار ایزو (ISO) استاندارد ایزو ۲۲۰۰۰ را برای سیستم‌های مدیریت بهداشت یا ایمنی مواد غذایی ایجاد کرده است.
ویرایش جدید ایزو ۲۲۰۰۰ استانداردی برای بهداشت مواد غذایی در مشاغل فعال زنجیره غذایی جهانی است که در سال ۲۰۱۸ بازنگری و عرضه شد.
ایزو ۲۲۰۰۰ الزامات سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی (Food Safety Management System) را تشریح کرده، و مشخص می‌کند کسب‌وکارها چه الزاماتی را باید برآورده کنند تا نشان دهند که می‌توانند ریسک‌های مربوط به بهداشت مواد غذایی را کنترل کنند.
آخرین ورژن ایزو ۲۲۰۰۰ سازمان‌ها را در کل زنجیره غذایی، از مزرعه تا روی میز غذا، پوشش می‌دهد. این برنامه بین‌المللی برای تضمین رقابت منصفانه و ایجاد ارتباط داخلی و بین‌سازمانی در طول زنجیره غذایی طراحی شده است.
این استاندارد عناصر اصلی ایزو ۹۰۰۱، یعنی استاندارد سیستم‌های مدیریت کیفیت، و همین‌طور تحلیل زیان و کنترل نقاط بحرانی (Hazard Analysis and Critical Control) یا به‌اختصار اچ‌ای‌سی‌سی‌پی (HACCP)، را ترکیب می‌کند تا رویکرد پیشگیرانه‌ای برای بهداشت مواد غذایی ارائه کند.
ویرایش جدید ایزو ۲۲۰۰۰ چهارچوبی را برای سازمان‌ها فراهم می‌کند تا سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی را در قالب ریسک‌های تجاری موجود، توسعه داده، اجرا و نظارت کرده، و مدام بهبود بدهند.
مشاغل فعال در حوزه تولید و عرضه مواد غذایی در سرتاسر جهان، باید همه الزامات قانونی و مقررات مربوط به بهداشت مواد غذایی را رعایت کنند تا با این استانداردها انطباق داشته باشند.
شرکت‌ها و کسب‌وکارهایی که می‌خواهند FSMS متمرکز، منسجم و یکپارچه‌تری را نسبت به آنچه قانون می‌خواهد ایجاد کنند، باید سراغ اخذ گواهینامه ایزو ۲۲۰۰۰ بروند.
این استاندارد به جنبه‌های عملیاتی مختلف در سازمان‌ها، مانند بهداشت مواد غذایی، کنترل‌های ریسک‌ها، و حضور در زنجیره تأمین، کمک می‌کند.
این‌ها فرایندهایی هستند که کسب‌وکارها برای اجرای ایزو ۲۲۰۰۰ باید در نظر بگیرند:
- سیاست کلی ایمنی مواد غذایی؛
- اهدافی که تلاش‌های شرکت را به‌سوی رعایت خط‌مشی آن سوق می‌دهند؛
- برنامه‌ریزی، طراحی و مستندسازی سیستم مدیریت؛
- ایجاد تیم بهداشت مواد غذایی، متشکل از افراد واجد شرایط و تعیین مسئولیت‌هایشان؛
- ایجاد رویه‌هایی برای ارتباطات داخلی و ارتباط با طرف‌های خارج از شرکت، مانند مشتریان، تأمین‌کنندگان و نهادهای نظارتی؛
- طرحی برای شرایط اضطراری؛
- طرحی برای ارزیابی منظم عملکرد سیستم مدیریت بهداشت مواد غذایی؛
- استراتژی فراهم کردن منابع کافی برای فعال‌سازی عملیاتی، آموزش کارکنان، تأمین زیرساخت‌ها و آماده‌سازی محیط کاری مناسب؛
- طرحی برای پیروی از اصول تحلیل زیان و کنترل نقاط بحرانی؛
- سیستمی برای افزایش قابلیت ردگیری و شناسایی محصولات؛
- سیستمی برای کنترل انطباق نداشتن محصولات؛
- روش مستندی برای خروج محصولات؛
- برنامه حسابرسی داخلی؛
- طرحی برای بهبود مستمر سیستم؛
- و برنامه‌های پیش‌نیاز.
اجرای ویرایش جدید ایزو ۲۲۰۰۰ چه مزایایی دارد؟
ایزو ۲۲۰۰۰ به سازمان‌ها کمک می‌کند تا ریسک مواد غذایی را به حداقل رسانده، و عملکردشان را در رابطه با ایمنی مواد غذایی بهبود ببخشند.
این کار با ارائه چهارچوبی انجام می‌شود که آن‌ها می‌توانند برای توسعه رویکرد سیستماتیکی برای رسیدگی به مسائل بهداشت مواد غذایی استفاده کنند.
این‌ها مزایایی هستند که مطابقت با استانداردهای ایزو ۲۲۰۰۰ برای کسب‌وکارها دارد:
- بهبود بهداشت و ایمنی: به حداقل رساندن ریسک‌هایی در حوزه مواد غذایی که منجر به نتایج بهتر برای سلامت و ایمنی بیشتر مشتریان، کارمندان و دیگرانی می‌شود که به هر شکلی با خوراکی‌ها در تماس هستند.
- بهبود رضایت مشتری: اجرای سیستم مدیریت بهداشت مواد غذایی به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا محصولاتی ارائه بدهند که انتظارات مشتریان را برآورده می‌کنند.
- کمک به برآوردن الزامات نظارتی: برای اخذ گواهینامه ایزو ۲۲۰۰۰ الزامات قانونی باید رعایت شوند. وجود سیستم مدیریت بهداشت مواد غذایی می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند تا این الزامات را برآورده کرده، و درک کنند که چگونه بر سازمان و مشتریانش تأثیر می‌گذارند.
- کمک به رعایت سایر استانداردها و دستورالعمل‌ها: ویرایش جدید ایزو ۲۲۰۰۰ به استانداردها و دستورالعمل‌های بین‌المللی دیگری هم مرتبط است، و می‌تواند به سازمان‌ها کمک کند تا الزامات این سیستم‌ها را برآورده کنند.
- افزایش شفافیت: ایزو ۲۲۰۰۰ به سازمان‌ها کمک می‌کند تا قابلیت ردیابی محصولاتشان را بهبود بخشیده، و به شفافیت بیشتری در حوزه عملیاتی دست یابند.
- بهبود واکنش به ریسک‌ها: وجود سیستم مدیریت مواد غذایی به سازمان‌ها کمک می‌کند تا واکنش بهتر و سریع‌تری به مسائلی نشان بدهند که ممکن است بهداشت مواد غذایی را به خطر بیندازند.
- کاهش زمان بررسی: اگر آلودگی اتفاق بیفتد، سیستم مدیریت بهداشت به سازمان‌ها کمک می‌کند تا زمان لازم برای بررسی هرگونه نقص بهداشتی و ایمنی را کاهش داده، و مشکل را سریع‌تر حل کنند.
ویرایش جدید ایزو ۲۲۰۰۰ مزیت‌هایی هم نسبت به سایر سیستم‌ها دارد، که عبارت‌اند از:
- ساختار آخرین ورژن ایزو ۲۲۰۰۰ شبیه سایر استانداردهای بین‌المللی است. این سیستم برای یکپارچه‌سازی با سایر سیستم‌های مدیریت ایزو، مانند ایزو ۹۰۰۱، ایزو ۴۵۰۰۱ و ایزو ۱۴۰۰۱ طراحی شده است.
- ایزو ۲۲۰۰۰ استاندارد شناخته‌شده‌ای در سطح بین‌المللی است. اخذ گواهینامه ایزو ۲۲۰۰۰ اعتبار سازمان را نزد مشتریان، تأمین‌کنندگان، سرمایه‌گذاران، گروه‌های نظارتی و سایر طرف‌ها بهبود می‌بخشد.
- اخذ گواهینامه ایزو ۲۲۰۰۰ درها را به‌سوی بازارهای بین‌المللی باز می‌کند. بعضی سازمان‌ها قبل از قرارداد همکاری با هر کسب‌وکاری، گواهینامه ایزو می‌خواهند.
نسخه‌های قبل از ویرایش جدید ایزو ۲۲۰۰۰ چه بودند؟
سازمان بین‌المللی استاندارد، آخرین ورژن ایزو ۲۲۰۰۰ را در تاریخ ۱۹ ژوئن ۲۰۱۸ منتشر کرد. نسخه قبلی این استاندارد مربوطه به سال ۲۰۰۵ بود.
ایزو استانداردهایش را به‌طور مرتب بررسی و به‌روز می‌کند. به کسب‌وکارهایی هم که نسخه قبلی را دارند، سه سال فرصت می‌دهد تا به نسخه جدید منتقل شوند.
برای نمونه، همه گواهینامه‌های ایزو ۲۲۰۰۰ که به سال ۲۰۰۵ برمی‌گشتند، از تاریخ ۱۹ ژوئن ۲۰۱۸، سه سال فرصت داشتند تا به ویرایش جدید ایزو ۲۲۰۰۰ برسند، که این فرصت در تاریخ ۲۰ ژوئن ۲۰۲۱ به پایان رسید.
این به‌روزرسانی، استاندارد را برای رسیدگی به چالش‌های جدید در حوزه بهداشت مواد غذایی آماده می‌کند. ایزو اعلام کرده هدف اصلی از ارائه ویرایش جدید ایزو ۲۲۰۰۰ هماهنگی بیشتر این ایزو با سایر استانداردهای سیستم مدیریت است.
آخرین ورژن ایزو ۲۲۰۰۰ رویکرد جدیدی هم برای ریسک دارد، و ریسک‌ها را در دو سطح مختلف عملیاتی و سازمانی بررسی می‌کند که به جهت‌گیری استراتژیکی کسب‌وکار مربوط می‌شوند.
جمع‌بندی
ایزو ۲۲۰۰۰ چهارچوب سیستم مدیریت بهداشت یا ایمنی مواد غذایی را تشریح می‌کند. این استاندارد بین‌المللی الزاماتی را مشخص می‌کند که هر سازمانی باید برآورده نماید تا نشان دهد ریسک‌های بهداشتی مواد غذایی را کنترل می‌کند.
خوراک غیربهداشتی عواقب بسیار ناخوشایندی برای سلامتی دارد، بنابراین شرکت‌ها و کارخانه‌هایی که در زنجیره تأمین مواد غذایی هستند، باید از ایمن و بهداشتی بودن فرایندهای تولید و عرضه، و محصولات خود اطمینان داشته باشند.
در این مقاله بلاگ بهمدام به ویرایش جدید ایزو ۲۲۰۰۰ پرداختیم، تفاوت‌های آن با نسخه قبلی مربوط به سال ۲۰۰۵ را عنوان کردیم، و از مزایایش نوشتیم. اگر سازمان شما نسخه قبلی ایزو را داشته و اکنون می‌خواهید آخرین ورژن ایزو ۲۲۰۰۰ را دریافت کنید، یا به‌تازگی به فکر اخذ گواهینامه ایزو ۲۲۰۰۰ افتاده‌اید، حتما با کارشناس‌های بهمدام مشورت کنید.
منابع: