سیستم مدیریت محیط‌ زیست -ISO14001

دستیابی به تعادل بین محیط، جامعه و اقتصاد برای تأمین نیازهای جاری و بدون به خطر انداختن توانایی نسل های آینده در تأمین نیازهای شان ضروری است. توسعه پایدار به عنوان یک هدف با ایجاد تعادل در سه رکن پایداری حاصل می شود.
انتظارات جامعه برای توسعه پایدار، شفافیت و پاسخگویی با تدوین قوانین فزاینده سختگیرانه، فشارهای فزاینده بر محیط زیست بدلیل آلودگی، استفاده ناکارآمد از منابع، مدیریت نادرست پسماند، تغییر آب و هوا، تخریب اکوسیستم ها و از بین رفتن تنوع زیستی افزایش یافته است. این امر باعث شده تا سازمانها با پیاده سازی سیستمهای مدیریت زیست محیطی با هدف کمک به ستون زیست محیطی پایدار، رویکردی سیستماتیک در مدیریت محیط زیست در پیش گیرند.
ISO 14001: 2015 الزامات مورد نیاز برای یک سیستم مدیریت محیطی را مشخص می کند که یک سازمان می تواند برای افزایش عملکرد محیطی خود از آن استفاده کند.ISO 14001  برای استفاده توسط سازمانی در نظر گرفته شده است که می خواهد مسئولیت های زیست محیطی خود را به روشی سیستماتیک مدیریت کند که به پایه های زیست محیطی پایدار کمک کند.
ISO 14001: 2015 به یك سازمان كمك می كند تا نتایج مدنظر سیستم مدیریت محیط خود را كه برای محیط زیست، خود سازمان و اشخاص ذینفع ارزش ایجاد می كند، به دست آورد. مطابق با سیاست زیست محیطی سازمان، نتایج در نظر گرفته شده از یک سیستم مدیریت محیط زیست شامل موارد زیر است:

افزایش عملکرد محیطی؛

• انجام تعهدات انطباق؛
• دستیابی به اهداف زیست محیطی.

ISO 14001: 2015 بدون توجه به اندازه، نوع و ماهیت برای هر سازمانی قابل اجرا است و در جنبه های زیست محیطی فعالیت ها، محصولات و خدمات سازمان اعمال می شود که سازمان تشخیص می دهد با توجه به چشم انداز چرخه زندگی می تواند آنها را کنترل یا تحت تأثیر قرار دهد. ISO 14001: 2015 معیارهای عملکرد محیطی خاصی را بیان نمی کند.
ISO 14001: 2015 می تواند به طور کامل یا بخشی برای بهبود سیستماتیک مدیریت محیط زیست استفاده شود. با این حال ادعاهای انطباق با استاندارد ISO 14001: 2015 قابل قبول نیستند مگر اینکه کلیه الزامات آن در سیستم مدیریت محیط زیستی یک سازمان گنجانده شده و بدون استثنا برآورده شود.

پیشنهاد آموزش : دوره آموزشی سيستم مديريت زيست محيطی ایزو ISO 14001:2015

هدف سیستم مدیریت محیط زیست

هدف این استاندارد بین المللی ارائه چارچوبی برای محافظت از محیط زیست و پاسخگویی به شرایط متغیر محیطی در تعادل با نیازهای اقتصادی- اجتماعی به سازمانها است. این استاندارد الزاماتی را مشخص می کند که سازمان را قادر می سازد به نتایج مورد نظر خود برای سیستم مدیریت محیط زیست برسد.
یک رویکرد سیستماتیک برای مدیریت محیط زیست می تواند اطلاعاتی را برای ایجاد موفقیت در بلند مدت و ایجاد گزینه هایی برای کمک به توسعه پایدار در اختیار مدیریت عالی قرار دهد:

• حفاظت از محیط زیست با جلوگیری یا کاهش اثرات سوء زیست محیطی.
• کاهش اثر سوء احتمالی شرایط محیطی بر سازمان.
• کمک به سازمان در انجام تعهدات انطباقی.
• افزایش عملکرد محیطی.
• کنترل یا تأثیر بر نحوه طراحی، تولید، توزیع، مصرف و دفع محصولات و خدمات سازمان با استفاده از چشم انداز چرخه زندگی که می تواند از انتقال ناخواسته اثرات زیست محیطی به جای دیگری در چرخه زندگی جلوگیری کند.
• دستیابی به منافع مالی و عملیاتی که می تواند ناشی از اجرای گزینه های سازگار با محیط زیست باشد که موقعیت بازار سازمان را تقویت می کند.
• برقراری اطلاعات زیست محیطی با اشخاص علاقه مند ذینفع.

این استاندارد بین المللی، همانند سایر استانداردهای بین المللی، برای افزایش یا تغییر الزامات قانونی یک سازمان نیست.

مدل برنامه ریزی- انجام- بررسی- اقدام

اساس رویکردی که زیربنای یک سیستم مدیریت محیط زیست است بر اساس مفهوم Plan-Do-Check-Act (PDCA) بنا شده است. مدل PDCA فرآیندی تکراری را فراهم می کند که توسط سازمان ها برای دستیابی به بهبود مستمر استفاده می شود. این استاندارد می تواند برای سیستم مدیریت محیط زیست و هر یک از عناصر جداگانه آن اعمال شود. به طور خلاصه می توان به شرح زیر توضیح داد.
برنامه ریزی: ایجاد اهداف زیست محیطی و فرایندهای لازم برای ارائه نتایج مطابق با سیاست زیست محیطی سازمان.
انجام: اجرا ی فرایندها طبق برنامه انجام شده.
بررسی: کنترل و اندازه گیری  فرآیندهای مربوط به سیاست زیست محیطی، از جمله تعهدات آن، اهداف زیست محیطی و معیارهای عملیاتی و گزارش نتایج.
اقدام: انجام اقداماتی برای بهبود مستمر.

بیشتر بخوانید: انواع رویکردها در مدیریت محیط زیست چه هستند؟ با ۹ رویکرد آشنا شوید